17.09.1939 roku Armia Czerwona wkroczyła na teren II Rzeczpospolitej. Inwazja na Polskę była częścią tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow.
W wyniku zawartej umowy między Rosją a Niemcami wielu Polaków doświadczyło represji oraz wywózek na Wschód. Okres wojny przyniósł wiele zniszczeń, śmierć poniosło miliony Polaków, ucierpiała również architektura, w tym zabytki Białegostoku.
Przykładem najbardziej reprezentacyjnego obiektu, który doszczętnie zniszczono w czasie wojny był Hotel Ritz. Budynek znajdował się w samym centrum miasta, między Pałacem Branickich, a Pałacykiem Gościnnym. Gmach hotelu miał nawiązywać do secesji, finalnie budynek powstał w stylu barokowym z elementami eklektyzmu. Pod koniec wojny wycofujące się wojska niemieckie podpaliły hotel. Obiektu nie odbudowano.
Kolejnym przykładem jest Dworzec Kolejowy w Białymstoku. Budynek dworca wybudowano w 1861 roku w stylu klasycystycznym. Pod koniec I wojny światowej obiekt został spalony przez wojska rosyjskie. Podczas II wojny światowej dworzec zbombardowano. Był kilkakrotnie odbudowywany oraz częściowo przekształcany i dostosowywany do aktualnych potrzeb i funkcji, tracąc tym samym pierwotny zamysł architektoniczny. 1.10.2020 r. zakończyła się modernizacja dworca kolejowego z poszanowaniem jego historycznej architektury. W ramach inwestycji przywrócony został pierwotny wystrój wnętrza dworca, wyglądem nawiązujący do czasów jego największej świetności. Prace budowlane prowadzone były pod ścisłym nadzorem wojewódzkiej konserwator zabytków.
Pałac Branickich wzorowany na siedzibach królewskich XVII – wiecznej francuskiej architektury pałacowej, powstał w miejscu dawnego obronnego dworu Wiesiołowskich z XVI w. Pałac otrzymał formę późnobarokowej rezydencji typu francuskiego. Podczas II wojny światowej wycofujące się wojskie niemieckie zniszczyły obiekt w 70 proc. Pozostałości po pałacu zniszczyła następnie Armia Czerwona. Po wojnie pod kierunkiem arch. Stanisława Bukowskiego i dzięki zaangażowaniu ówczesnego konserwatora zabytków Władysława Paszkowskiego podjęto prace przy odbudowie pałacu i jego otoczenia zakończone w 1962 r.
