Prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator podpisała decyzję w sprawie wpisania do rejestru zabytków województwa podlaskiego dwóch ołtarzy oraz elementów ich wyposażenia tj. dwóch tabernakulów oraz rzeźby Serca Jezusa, znajdujących się w kaplicy Serca Jezusowego w Bazylice pw. Nawiedzenia NMP w Sejnach.

Ołtarz znajdujący się w kaplicy Serca Jezusowego Bazyliki Nawiedzenia NMP powstał pod koniec XIX w. Jest obiektem architektonicznym, murowanym, polichromowanym. Jest to ołtarz przyścienny z czworoboczną skrzyniową mensą o marmurowym blacie. W polu zwieńczenia nastawy umieszczony jest motyw Oka Opatrzności.

W niszy ołtarza znajduje się rzeźba – Serce Jezusa powstała w 2 poł. XIX w. Jest to rzeźba wolnostojąca, pełnoplastyczna, drewniana, polichromowana. Postać Chrystusa znajduje się w lekkim kontrapoście, ubrana w długie szaty oraz płaszcz przerzucony przez ramię. Dłonie złożone na piersi wskazują na „serce gorejące”.

Bezpośrednio na mensie ołtarza ustawione jest drewniane tabernakulum. Jest to obiekt szafkowy, neogotycki, na rzucie zbliżonym do prostokąta, o profilowanym cokole, zakończony trójkątnym szczytem z czołgankami, na których jest ustawiony krzyż. W jego centralnej części umieszczone są prostokątne drzwiczki z motywem kielicha z hostią z monogramem IHS, kotwicą oraz krzyżem. Całość obiektu dekorowana jest motywem trójliści i czwórliści.

Ołtarz wraz z tabernakulum w kaplicy Matki Bożej jest obiektem murowanym, datowanym na 2 poł. XIX w. To obiekt architektoniczny, z mensą oraz rozbudowanym tabernakulum wkomponowanym w strukturę ołtarza. W centralnej części nastawy umieszczona jest figura Matki Bożej. Po obu stronach niszy znajdują się dwie pary kolumn, pomiędzy którymi umieszczone są rzeźby. Ołtarz jest bogato dekorowany elementami ornamentalnymi oraz motywami roślinnymi, natomiast w zwieńczeniu tabernakulum umieszczony został motyw baranka w glorii.

Opisane obiekty posiadają wartości artystyczne. Wykonane są z niezwykłym wyczuciem formy, doboru detalu oraz proporcji. Mimo zróżnicowania stylistycznego poszczególnych obiektów, wkomponowują się one we wnętrze sejneńskiej świątyni. Zabytki wyróżniają się wysokim poziomem opracowania świadczącym o biegłości warsztatu, w którym powstały. Dbałość w doborze detalu oraz precyzja jego opracowania podkreśla ich wartości zabytkowe. Obiekty, które w głównej mierze pochodzą z 2 poł. XIX w. mogą stanowić uzupełnienie wiedzy o sztuce sakralnej tego okresu. Są to obiekty ważne wśród lokalnej społeczności – informuje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.

Świątynia w Sejnach wiąże swoje początki z dominikanami, sprowadzonymi w 1602 r. z Wilna. W 1610 roku zakonnicy rozpoczęli budowę zespołu klasztornego. Właśnie w tym czasie wzniesiono kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, Świętego Jerzego i Świętego Jacka oraz budynki zakonne. W latach 1760 – 1779 miała miejsce przebudowa kościoła polegająca m.in. na wydłużeniu korpusu świątyni oraz budowie monumentalnej fasady. W 1804 r. zadecydowano o kasacie zakonu oraz przekształceniu kościoła zakonnego w parafialny. Podczas II wojny światowej obiekt nie odniósł poważniejszych strat. W 1973 roku świątynia na mocy bulli papieża Pawła VI otrzymała tytuł Bazyliki Mniejszej Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Od 1979 r. znajduje się w rejestrze zabytków województwa podlaskiego.