Prace konserwatorskie przywróciły XVII-wieczną elewację tykocińskiej synagodze

Zakończyły się prace konserwatorskie. 1,5 roku trwały prace konserwatorskie przy Wielkiej Synagodze i Domu Talmudycznym w Tykocinie. Początki synagogi sięgają 1642 roku.

Obiekty związane z tradycją żydowską w Tykocinie to jeden z największych polskich zabytków rozpoznawalnych w świecie. Synagoga była uratowana od zniszczeń po II wojnie światowej w trakcie remontu w latach 60. i 70. XX w., ale takich gruntownych prac wymagała ponownie.

Prace konserwatorskie i remontowe trwały od 2017 r. Z zewnątrz mieszkańcy regionu i turyści zobaczą nowe kolory elewacji, które odtworzono na podstawie specjalistycznych, konserwatorskich badań tynku obiektu. Specjaliści pobrali i przebadali ok. 30 próbek tynku na zewnątrz synagogi, na podstawie których określono najstarsze w nich pigmenty.

Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Małgorzata Dajnowicz poinformowała, że korpus główny sali Wielkiej Synagogi wraz
z wieżą jest w kolorze ceglastoróżowym, babińce są w kolorze szarozielonym, a gzymsy i półwałek w kolorze ciepłej bieli. Profesor dodała, że elewacja Domu Talmudycznego to kolor ciepłej bieli oraz jasnego koloru żółtego.

Konserwator podkreśliła, że tykocińska synagoga pokazuje wyjątkowość i wielokulturowość województwa podlaskiego.

Prace objęły oprócz elewacji fundamenty obiektu, dach, instalacje grzewcze. Wymieniono okna i drzwi w synagodze, poszycie dachowe, osuszono zawilgocone fundamenty. Zainstalowano również multimedialne urządzenia, z których mogą korzystać turyści, np. audioprzewodniki.

Prace kosztowały ok. 3 mln zł, 1,5 mln zł z tej kwoty pochodziło z UE z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Muzeum Podlaskie jest placówką samorządu województwa. We wnętrzu synagogi prowadzono prace dzięki dotacjom na dwa projekty z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z wkładem własnym samorządu województwa.

Rocznie Tykocin odwiedza ok. 80 tys. turystów . W przyszłości muzeum chciałoby odtworzyć, zbudować obiekt dawnych tykocińskich kramnic, by stworzyć ośrodek – miejsce do spotkań, konferencji, dyskusji, także na tematy historyczne. Jest ponadto koncepcja zagospodarowania terenu wokół synagogi, m.in. z plenerową makietą miasta, miejscem do wypoczynku.

W Tykocinie dobiega końca także remont zabytkowego, barokowego kościoła Św. Trójcy, a synagoga, kościół stanowi całe historyczne założenie miasteczka Tykocin. Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków chce aby cały ten kompleks został uznany za Pomnik Historii.

Podczas sobotnich uroczystości z okazji zakończenia prac remontowych Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku reprezentowały: Marta Uścinowicz oraz Agnieszka Płocka-Wojtala.

fot. A. Płocka-Wojtala, WUOZ w Białymstoku