Nowy zabytek ruchomy w Dobrzyniewie Kościelnym

W dniu 2 sierpnia 2022 roku prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaska Konserwator Zabytków podpisała decyzję dotyczącą wpisania do rejestru zabytków województwa podlaskiego monstrancji z około 1912 r. będącej własnością Parafii Rzymskokatolickiej pw. Zwiastowania NMP w Dobrzyniewie Kościelnym.

Przedmiotem wpisu do rejestru jest monstrancja o profilowanej, owalnej stopie, której brzeg dekorowany jest motywem wstążki układającej się w kształt liści, powyżej zdobionej stylizowanym ornamentem okuciowo – roślinnym. Na wewnętrznej stronie stopy znajduje się m.in. indywidulany znak złotniczy mistrza sygnujący wyroby pochodzące z jego warsztatu Augusta Witte z Aachen (Akwizgran). Z kolei na rancie widnieją dwa wygrawerowane napisy: WŁASNOŚĆ PARAFII DOBRZYNIEWO – SPRAWIŁ MARCIN DOBROGOWSKI Z DUŻEGO DOBRZYNIEWA W 1912 R. oraz ODNOWIŁ ST.LUCHTER – KRAKÓW 1960.

Profilowany trzon monstrancji charakteryzuje się licznymi pierścieniami, został udekorowany emaliami w kolorze zielonym, granatowym, czerwonym i białym z metalowymi motywami geometrycznymi. Ponadto na trzonie znajdują się dekoracje i ornamenty w formie palmet, szyszek, stylizowanych liści, perełek, wstęgi. U nasady glorii, z dwóch stron, znajdują się pełnoplastyczne postacie aniołów, ujęte uszakami uformowanymi z ornamentu akantowego. W rękach anioła umieszczono wstęgę, na której widnieje napis „Venite adoremus”. Owalna gloria została wkomponowana w krzyż równoramienny, na którego ramionach wygrawerowano postacie aniołów, wpisane w czwórliść, otoczone motywami roślinnymi.

Ramiona krzyża zakończono motywem w formie czterospadowych daszków zwieńczonych kulą w otoczeniu elementów floralnych i krzyżem. Glorię wypełnia ażurowa dekoracja złotnicza o stylizowanych motywach roślinnych, wysadzanych kamieniami szlachetnymi. Obrzeża glorii obwiedzione stylizowanymi liśćmi, ozdobione perełkami i kamieniami szlachetnymi oraz kulami w otoczeniu stylizowanych liści.

Monstrancja stanowiąca przedmiot wpisu do rejestru to dzieło sztuki złotniczej o cechach eklektycznych, posiada wartości artystyczne przejawiające się w bogactwie elementów zdobniczych, odznaczających się kunsztem wykonania zarówno pod względem technicznym, jak i artystycznym. Wyrafinowane kształty nadane ornamentom, umiejętne wkomponowanie kamieni szlachetnych, zastosowanie wielu technik złotniczych, przemyślana kompozycja to najważniejsze przesłanki świadczące o wysokich wartościach artystycznych obiektu. Troska o zachowanie monstrancji i jej ochronę leży w interesie społecznym – wskazuje w decyzji prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaska Konserwator Zabytków.