Zwyczaje i tradycje społeczności tatarskiej można było poznać w sobotę (3.08) w Kruszynianach na Podlasiu. Trwały tam obchody dorocznego święta Sabantuj. W tym roku odbywało się ono pod hasłem „My – Tatarzy polscy”. W uroczystościach udział wzięła prof. Małgorzata Dajnowicz – Wojewódzka Konserwator Zabytków. 

Podczas wydarzenia symbolicznie upamiętniono 340. rocznicę osadnictwa tatarskiego na tych ziemiach; były okolicznościowe modlitwy w zabytkowym kruszyniańskim meczecie.

W pobliżu meczetu, prof. Małgorzata Dajnowicz uczestniczyła w zasadzeniu pamiątkowego dębu, odbyła się też inscenizacja uroczystości nadania ziem przez króla Jana III Sobieskiego jednemu z tatarskich rodów, którego przedstawiciele mieszkają w Kruszynianach od pokoleń.

W 1679 roku król nadał Tatarom ziemie w zamian za niewypłacony żołd, przywilejem wydanym na Sejmie Koronnym w Grodnie. W tym samym czasie ziemie nadane zostały Tatarom również m.in. w pobliskich Bohonikach, gdzie także jest do dziś zabytkowy meczet i mizar, działa tam też gmina muzułmańska.

Sabantuj, w czasie którego świętowano ten jubileusz, inaczej zwane też świętem pługa, odbywa się zwykle po zasianiu pól. Najważniejszą częścią święta było zebranie społeczności wiejskiej i zaproszonych gości na specjalnie przygotowanym placu, gdzie odbywały się gry, konkursy i zabawy.

Tradycja ma ponad tysiąc lat; pierwsze wzmianki o niej odnaleziono w zapiskach jednego z perskich dyplomatów w 912 roku. Obchodzone przez Tatarów, potem zostało zarzucone, a z czasem – głównie w wyniku postępującej asymilacji tej mniejszości etnicznej – w Polsce zapomniane.

W 2007 roku święto Sabantuj zostało wskrzeszone w Kruszynianach jako impreza, która ma nie tylko przybliżać historię i tradycję Tatarów, ale wpisywać się w kalendarz atrakcji turystycznych regionu. W ubiegłym roku wydarzenie było nominowane w konkursie Podlaska Marka organizowanym przez samorząd województwa, w kategorii na najlepsze wydarzenie kulturalne, a we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Białymstoku w Kruszynianach powstała wystawa dokumentująca osadnictwo polskich Tatarów na Podlasiu.

Tatarzy, to jedna z najmniejszych grup etnicznych w Polsce, ale ich historia na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej ma ponad 600 lat. Jako datę początków dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej, Jan Długosz podaje rok 1397. Na ziemie polskie Tatarzy przynieśli ze sobą islam, gwarancja wolności wyznania była jednym z warunków osadnictwa. Już jednak w XVI-XVII wieku zatracili swój język i wiele obyczajów, nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.

Województwo podlaskie uważane jest za region, gdzie są największe w kraju skupiska Tatarów. W Kruszynianach i pobliskich Bohonikach są dwa ostatnie na ziemiach polskich, zabytkowe drewniane meczety i stare mizary (muzułmańskie cmentarze). Całość wpisana jest na listę Pomników Historii. Ilu jest obecnie Tatarów w Polsce, dokładnie nie wiadomo. W ostatnim spisie powszechnym pochodzenie tatarskie zadeklarowało ok. 2 tys. osób.