Wizyta w Suchowoli

W dniu 23 maja 2022 roku prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaska Konserwator Zabytków wizytowała synagogę w Suchowoli. W oględzinach uczestniczyli także: Piotr Rećko – Starosta Sokólski, Małgorzata Karczewska – Dyrektor Zespołu Szkół w Suchowoli, przedstawiciele starostwa sokólskiego oraz pracownicy WUOZ w Białymstoku.

Obecnie w dawnej Nowej Synagodze, znajdującej się wojewódzkiej ewidencji zabytków, znajduje się pierwszy w powiecie sokólskim Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Suchowoli.

Bożnica została wzniesiona około połowy XIX w. przez Gminę Żydowską w Suchowoli. W czasie okupacji radzieckiej, synagoga została zmieniona na skład siana i owsa, następnie składowano w niej zboże. Po zakończeniu II wojny światowej gmach nieznacznie przebudowano, wyremontowano i w 1947 roku zaadaptowano na potrzeby Sali Teatralnej. Po paru latach w miejscu Sali Teatralnej urządzono salę gimnastyczną Liceum Ogólnokształcącego, funkcjonującą do 2001 roku. W bezpośrednim sąsiedztwie bożnicy wzniesiono nowy gmach Liceum Ogólnokształcącego oraz Salę Gimnastyczną Zespołu Szkół w Suchowoli.

Wyznawcy judaizmu pojawili się w Suchowoli na przełomie XVI i XVII w. Największe skupisko domów i placów żydowskich usytuowane było wokół Rynku, tam też wybudowano bożnicę zwaną „Nową”. Prace budowlane i konserwatorskie przy przedmiotowym obiekcie, pod nadzorem konserwatorskim, rozpoczęły się w 2020 roku. W czasie ich trwania odkryto detale architektoniczne, które pochodziły z czasów budowy świątyni, dlatego też dalsze etapy prowadzono na podstawie projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego odkryte elementy. Zabytkowy obiekt został zaadaptowany na potrzeby Zakładu Aktywności Zawodowej w Suchowoli. Dawna Nowa Synagoga spełnia aktualnie bardzo istotną funkcję społeczną, jest miejscem pracy dla osób niepełnosprawnych i co najważniejsze służy rozwojowi ich aktywności – odniosła się do wizytowanego miejsca prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaska Konserwator Zabytków.

W trakcie wizyty prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz odwiedziła również znajdujący się przy synagodze Zespół Szkół w Suchowoli, dawne LO, którego jest absolwentką.