W dniu 12 lipca obchodzimy ustanowiony przez Sejm Dzień Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. W tym roku obchody upamiętniające obławę rozpoczęły się już 8 lipca. W ciągu pięciu dni na mieszkańców regionu w Augustowie czekało wiele wydarzeń kulturalnych i patriotycznych, m.in. koncerty gwiazd oraz lokalnych zespołów, gry terenowe czy wystawa pojazdów przedwojennych.
Kulminacyjnym momentem obchodów jest właśnie 12 lipca, kiedy to na Wzgórzu Krzyży w Gibach odprawiono uroczyste nabożeństwo słowa Bożego. Następnie na terenie Domu Turka w Augustowie odbyło się oficjalne odsłonięcie Muru Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej – nowej instalacji artystycznej z nazwiskami ofiar.
W uroczystościach udział wzięli m.in. rodziny Ofiar Obławy Augustowskiej, Andrzej Dera – sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Kacper Sakowicz – szef Gabinetu Politycznego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poseł Jarosław Zieliński, dr Marek Jedynak – dyrektor białostockiego oddziału IPN, prof. Magdalena Gawin – dyrektor Instytutu Pileckiego, prof. Wojciech Śleszyński – dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru oraz reprezentanci Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, Nadleśnictw, władz rządowych, samorządowych i duchowieństwa. W wydarzeniu również uczestniczyła prof. Małgorzata Dajnowicz – podlaski wojewódzki konserwator zabytków.
Dom Turka w Augustowie to miejsce szczególne dla mieszkańców naszego regionu ze względu na pamięć o ofiarach Obławy Augustowskiej, największej po II wojnie światowej, niewyjaśnionej zbrodni dokonanej na Polakach przez NKWD. Ważną częścią pracy wojewódzkiego konserwatora zabytków jest upowszechnianie wiedzy o dziedzictwie zabytkowym, w tym także historycznym, związanym z miejscami, postaciami zapisanymi w naszej historii i pamięci. Takim miejscem jest niewątpliwie zabytkowy Dom Turka przypominający o historii Ofiar Obławy. Już teraz z radością obserwujemy toczące się prace nad adaptacją budynku na potrzeby muzeum. Od początku z zaciekawieniem obserwuję sukcesy funkcjonowania Instytutu Pileckiego w Augustowie, szczególnie w zakresie gromadzenia i archiwizowania unikalnych zbiorów. Cieszę się, iż jako wojewódzki konserwator zabytków, ale i historyk mogę wspierać powstawanie niezwykle potrzebnej na mapie naszego regionu instytucji, jaką będzie Muzeum Obławy Augustowskiej – mówiła podczas uroczystości prof. Małgorzata Dajnowicz.
„Dom Turka” jest miejscem pamięci świadczącym o losach ofiar reżimu komunistycznego. W latach 1940-1941 w budynku znajdowała się placówka NKWD. W lipcu 1945 r. budynek był miejscem przetrzymywania osób schwytanych podczas Obławy Augustowskiej. Od 1945 do 1946 r. w budynku mieściła się siedziba UB.
Od wielu miesięcy na terenie Domu Turka prowadzone są prace remontowo-konserwatorskie, których celem jest dostosowanie obiektu do nowej, usługowo-muzealnej funkcji, związanej z działalnością filii Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Augustowie. Prace te zostały poprzedzone badaniami archeologicznymi i konserwatorskimi.
Przedmiotowa inwestycja dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków decyzją Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku z dnia 1 kwietnia 2011 r. Dodatkowo, zakres prac obejmuje działki położone na obszarze układu urbanistycznego miasta Augustowa, wpisanego do rejestru zabytków decyzją WKZ z 1956 r.
