W odniesieniu do nierzetelnych informacji zamieszczonych w artykule „Gazety Wyborczej” na temat wpisu do rejestru zabytków nieruchomych elewacji kamienicy przy ul. Mikołaja 8 w Białymstoku.

(artykuł Andrzeja Kłopotowskiego pt. Zabytkowa ściana na Świętego Mikołaja. A reszta bez ochrony, 21 stycznia 2020 r., wydanie online)

Pragnę podkreślić, o czym informowana była opinia publiczna poprzez doniesienia medialne, że wpis do rejestru zabytków (decyzja z dnia 15.11.2019 r. w sprawie wpisu zabytku nieruchomego do rejestru zabytków elewacji kamienicy przy ul. Świętego Mikołaja 8) nie opierała się na kompromisie – jak podała „Gazeta Wyborcza” ww.  artykule, a podjęta na podstawie rzetelnego rozpoznania sprawy, w oparciu o zgromadzony liczny materiał dowodowy. Decyzja o wpisie do rejestru zabytków części tego obiektu była jedynym możliwym rozwiązaniem prawnym, jakie mógł podjąć w obecnym czasie WKZ.

Kwestia ochrony tego obiektu była podejmowana co najmniej od 2004 r. Wówczas to, a dokładnie w marcu 2005 r., do rejestru zabytków została wpisana kamienica czynszowa z oficyną przy ul. Świętego Mikołaja 8 w Białymstoku. Decyzja ta została zaskarżona do MKiDN i po kilku miesiącach decyzją z sierpnia 2005 r. Minister Kultury  uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, powołując się na wady przeprowadzonego postępowania (m.in. brak uzasadnienia formalno-prawnego jak i merytorycznego). Ówczesny WKZ wydał jednak decyzję umarzającą postępowanie administracyjne w przedmiocie wpisu do rejestru zabytków.

Zaznaczyć przy tym należy że z uwagi na zapisy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego nie byłaby możliwa realizacja koncepcji odbudowy budynku na dotychczasowych fundamentach, bowiem przewidziana w planie linia zabudowy odbiega od aktualnego posadowienia budynku. Dodam, że w marcu 2019 r. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego poinformował  tut. urząd o wszczęciu postepowania w przedmiocie wydania zgody na rozbiórkę obiektu. Pomimo mojego sprzeciwu INB wydał projekt decyzji zezwalającej na rozbiórkę. Rozbiórkę zatrzymało wszczęcie przeze mnie procedury wpisu do rejestru.

Pragnę nadmienić, że wymieniane w artykule A. Kłopotowskiego Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w żadnej mierze nie zwracało się do WKZ z wnioskiem czy apelem dotyczącym konieczności ochrony konserwatorskiej tego obiektu.  Podczas zbierania materiału dowodowego w 2019 r. przedstawicielka  TOnZ, poproszona przez nas [WKZ] o przygotowanie opinii w sprawie zasadności ochrony nieruchomości przy ul.  Mikołaja 8 odmówiła sporządzenia takiej opinii!

Niestety, wobec faktu awaryjnego stanu technicznego części obiektu (groźba katastrofy budowlanej!, co znalazło uzasadnienie także w opinii niezależnego eksperta z „listy” MKiDzN, który sporządził opinię na moją prośbę) zasadnym było, a wręcz koniecznym, wyłączenie pozostałych elementów budynku (nie objętych wpisem do rejestru)  z ewidencji zabytków. W przypadku braku podjęcia takich kroków niemożliwe byłoby przeprowadzenie jakichkolwiek prac remontowych bez ryzyka całkowitego zniszczenia obiektu, co potwierdzają zgromadzone w postepowaniu dowodowym ekspertyzy.

Białystok 21.01.2020r.

Podlaski Wojewódzki
Konserwator Zabytków

Prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz