Parafia prawosławna w Łomży została założona w 1834 r. Z racji stacjonujących w regionie wojsk rosyjskich, liczba wyznawców prawosławia stale wzrastała, dlatego w 1873 r. podjęto decyzję o budowie wolno stojącej cerkwi pw. Św. Trójcy, zlokalizowanej przy ul. Henryka Sienkiewicza w Łomży.
Świątynię wzniesiono w 1877 r. jako cerkiew dla wojska carskiego. Budynek reprezentuje styl eklektyczny w typie architektury rosyjskiej. W latach 20. XX w. został przebudowany, a po 1918 r. przejęty i przemianowany przez kościół rzymskokatolicki na świątynię pw. Wniebowzięcia NMP.
Pierwotnie korpus świątyni wieńczyło sześć ośmiobocznych wież nakrytych dachami ośmiopołaciowymi zakończonych małymi „kopułkami” o kształcie cebulowym. Obecnie zachowane są dwie najwyższe na osi głównej. Elewacje podzielono pilastrami spiętymi archiwoltami, tworzącymi motyw arkadowy.
We wnętrzu budynku zachowała się polichromia stanowiąca w dużej mierze naśladownictwo tej zdobiącej sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie.
Cerkiew, a obecnie kościół filialny pw. Wniebowzięcia NMP w Łomży, został wpisany do rejestru zabytków województwa podlaskiego w 1985 r.
W ostatnich latach prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków przyznała szereg dotacji, na kwotę ponad 200 000 tys. zł, przeznaczonych na prace konserwatorskie przy elewacji kościoła.
Źródła:
_______
Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku
Serwis historyczny ziemi łomżyńskiej: https://bit.ly/3KZVwXR.