Nagrobek z cmentarza ekumenicznego w Narwi w rejestrze zabytków

Nagrobek NN wraz z rzeźbą Chrystus u słupa znajdujący się na cmentarzu ekumenicznym, w części katolickiej przy ul. Bielskiej w Narwi został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa podlaskiego. W dniu 5 czerwca 2023 r. prof. Małgorzata Dajnowicz – Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisała decyzję  w tej sprawie.

Cmentarz ekumeniczny, założony na planie nieregularnego czworokąta, zlokalizowany jest po południowej stronie ul. Bielskiej w Narwi, zaś jego powstanie datuje się na 1 poł. XIX w. W chwili zakładania znajdował się poza miejscowością, aktualnie otoczony jest zabudową mieszkaniową. Cmentarz został podzielony na część prawosławną (pierwotnie unicką) oraz rzymskokatolicką.

Nagrobek podlegający wpisowi do rejestru wykonano z piaskowca. Na podstawie steli widnieje następująca inskrypcja: „NON NOSTRA, NON NOSTRA, SED TUA/ DOMINE VOLUNTAS FIAT”. Klasycystyczną arkadę nakryto daszkiem dwuspadowym, filary arkady i archiwolta pokryto płaskorzeźbionymi ornamentami z motywami akantu, winnej latorośli, zaś na osi ukazano uskrzydloną główkę putto. Na daszku arkady, podstawę krzyża ozdobiono akantowym ornamentem. Z kolei we wnętrzu arkady ustawiono pełnoplastyczną, wykonaną z piaskowca rzeźbę Chrystusa ze skrępowanymi rękoma, przywiązanego do słupa. Postać ukazano w pozycji stojącej, w kontraście z ugiętą lewą nogą, głową przechyloną w prawo, długimi włosami opadającymi na plecy oraz koroną cierniową.

Wartości artystyczne nagrobka wraz z rzeźbą Chrystusa u słupa przejawiają się w okazałej, dekoracyjnej formie i sposobie opracowania piaskowca, odznaczającej się wysokim poziomem artystycznym oraz wyważonych proporcjach. Przedmiotowy nagrobek stanowi interesujący przykład sztuki sepulkralnej.

Przywołany wyżej nagrobek wraz z rzeźbą Chrystusa dzięki klasycystycznej stylistyce wyróżnia się spośród innych swoją okazałą formą, dobrą jakością wykonania i materiałem, będąc jednocześnie świadectwem sztuki sepulkralnej z początku XIX w. Ze względu na wartości artystyczne nagrobek NN wraz z rzeźbą Chrystusa u słupa zasługuje na trwałą ochronę prawną polegającą na wpisie do rejestru zabytków – czytamy w decyzji wpisu prof. Małgorzaty Dajnowicz.