03.09.2021 r. prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków wzięła udział w spotkaniu dotyczącym ochrony rewitalizowanych zabytkowych przestrzeni miejskich przed betonowaniem.

W obradach z Generalnym Konserwatorem Zabytków prof. IH PAN Magdaleną Gawin wzięli udział wojewódzcy konserwatorzy zabytków i kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków. Tematem przewodnim była kwestia nasilających się praktyk polegających na likwidacji zieleni, usuwaniu historycznych nawierzchni w celu pokrycia ich betonem lub asfaltem.

Generalna Konserwator Zabytków zaznaczyła, iż zieleń jest nieodzownym elementem przestrzeni miejskiej. Spełnia wiele funkcji m.in. oczyszcza powietrze oraz obniża temperaturę. Drzewa w miastach sadzono już w latach międzywojennych. W związku z tendencją betonowania miast została zmieniona wykładnia konserwatorska dotycząca rewitalizacji rynków.

Wiceminister Gawin podjęła szereg działań, aby poprawić sytuację  w tym zakresie. Podjęto rozmowy z wiceministrem klimatu i środowiska Małgorzatą Golińską oraz wiceministrem funduszy i polityki regionalnej Waldemarem Budą.

Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków historyczne, zabytkowe układy urbanistyczne lub ruralistyczne podlegają ochronie, wszelkie prace dotyczące podejmowanych prac wymagają pozwolenia ze strony wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W celu uświadomienia społeczeństwa jak dużym problemem jest betonowanie miast, z inicjatywy generalnej Konserwator Zabytków prof. Magdaleny Gawin, pod koniec 2016 r. powstała kampania społeczna „Krajobraz mojego miasta” wraz z filmem szkoleniowym. Głównym zamiarem kampanii było uwrażliwienie władz samorządowych, instytucji, a przede wszystkim społeczeństwa na konieczność właściwego planowania przestrzeni miejskiej, ograniczenie umiejscawiania wielkoformatowych banerów na zabytkowych budynkach oraz wkomponowaniu zieleni w przestrzeń miejską.

Problem tzw. „betonozy” jest coraz popularniejszą, nieprawidłową również z konserwatorskiego punktu widzenia praktyką stosowaną podczas prac remontowych w przestrzeniach wielkomiejskich i małomiasteczkowych, nie tylko na rynkach centralnych. Zapominamy jak wiele ważnych funkcji w naszym otoczeniu pełni zieleń, w tym po prostu drzewa. Sięgnijmy do okresu II Rzeczpospolitej, kiedy wprowadzano bardzo dobre praktyki w tym zakresie, regulowane wówczas także rozwiązaniami prawnymi –  prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.