Pałac w Rudce zbudował Aleksander Ossoliński w połowie XVIII w., w stylu późnego baroku. Prawdopodobnie wraz z budową pałacu, przystąpiono do organizacji terenu wokół niego adaptując istniejące ogrody. Całości założenia nadano charakter ogrodu użytkowo-ozdobnego o wyraźnie regularnej kompozycji. Część ozdobna ograniczała się do terenów bezpośrednio przylegających do pałacu przed elewacją frontową i ogrodową. W skład całości założenia wchodziły stawy rybne w kształcie prostokątów z zaokrąglonymi rogami, poprzedzielane groblami oraz budynki gospodarcze usytuowane w północnej części ogrodu. Do pałacu prowadziła aleja dojazdowa równoległa do dzisiejszej, ale przebiegająca bliżej pałacu.

Późniejsi właściciele pałacu, starając się nadać rezydencji charakter bardziej reprezentacyjny i zgodny z obowiązującymi modami, dokonywali stopniowych przekształceń parku zastępując kwatery użytkowe trawnikami, łagodząc symetryczny przebieg dróg, wprowadzając zamiast nasadzeń liniowych luźne grupy drzew i krzewów. Dzięki tym zabiegom park nabrał cech krajobrazu parku angielskiego.

Po gruntownej przebudowie pałacu przez architekta Jana Heuricha w latach 1913-1914, park przyjął formę ogrodu eklektycznego. Stawy, w tym jeden z wyspą, nie zmieniły użytkowego charakteru, ale dzięki pewnej nieregularności brzegów miały przypominać naturalne rozlewiska wodne. Między stawami ustawionymi szeregiem z południa na północ biegły groble, z których jedna z aleją lipową prowadziła poza obręb ogrodu. Całość ogrodu otaczały pola uprawne od północy i wschodu oraz zabudowania wiejskie od południa. W takim stanie ogród pozostawał do czasów drugiej wojny światowej.

Po przebudowie pałac pozostał w niezmienionej formie ponad 20 lat. W okresie po 1936 r., a przed 1939 r. budynek poddano kolejnym przekształceniom, tym razem polegającym na wyburzeniu części budynku – 8 osi. W wyniku tych działań otrzymano pałac składający się z korpusu i dwóch symetrycznie umieszczonych skrzydeł bocznych. W takiej postaci przetrwał do lat 60. XX w., kiedy to przystąpiono do jego rekonstrukcji do stanu sprzed 1937 r. Park uporządkowano oddając przy tym w użytkowanie właścicielom.

Mimo zniszczeń i przekształceń rozległa kompozycja pałacowo-ogrodowa w Rudce była w latach 80. XX w. jednym z lepiej zachowanych obiektów sztuki ogrodowej w województwie. Decyzją Władysława Paszkowskiego pałac i park zostały wpisane do rejestru zabytków w 1956 r.

Źródło: Katalog parków województwa białostockiego, gmina Rudka, 1975 r.

Fotografie: archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku.