W ostatnim czasie prof. Małgorzata Dajnowicz wydała decyzję w sprawie wpisu do rejestru zabytków ołtarza głównego znajdującego się w zabytkowej kaplicy cmentarnej pw. Imienia Maryi w Zawykach.

Kaplica cmentarna w Zawykach została wzniesiona w 2 poł. XVIII w. jako unicka kaplica pw. Matki Bożej Boruńskiej, filia parafii unickiej w Surażu, ufundowana przez Ignacego Karniewskiego, generała wojsk koronnych. W I poł. XIX w. została przekazana duchowieństwu prawosławnemu. W 1919 r. kaplicę wyświęcono jako rzymskokatolicką, filię parafii suraskiej. W okresie II wojny światowej przejściowo (w latach 1940-1944) została ponownie przejęta przez duchowieństwo prawosławne. Od 1990 r. formalnie stanowi własność parafii pw. Bożego Ciała w Surażu. Jest to przykład kaplicy drewnianej, o konstrukcji zrębowej, oszalowanej, na kamiennej podmurówce. Obiekt ten wybudowano na planie prostokąta, o trójbocznie zamkniętym prezbiterium.

Ołtarz główny z kaplicy pw. Imienia Maryi w Zawykach będący przedmiotem wpisu do rejestru zabytków to obiekt drewniany, architektoniczny, malowany farbą olejną ze złoconymi detalami. Ołtarz składa się z mensy skrzyniowej, której lico ozdobiono od dołu pionowo ułożonymi deseczkami, oddzielonymi ozdobnym gzymsem, powyżej poziomo ułożonymi deseczkami i płycinami z pozłacanym obramieniem. Predella płycinowa, w nastawie w centralnej części prezentuje współczesny obraz Matki Bożej Niepokalanej (na zasuwie), pod którym znajduje się obraz Matki Bożej Włodzimierskiej. Po obu bokach ołtarza znajdują się podwójne kolumny kanelowane z pozłacanymi elementami, podtrzymujące belkowanie. Powyżej belkowania, w zwieńczeniu umieszczono obraz Ostatniej Wieczerzy ujęty półkolumnami i uszakami z motywem liści akantu. Ołtarz zwieńczono spływami wolutowymi i daszkiem dwuspadowym, pod którym umieszczono ośmioramienną gwiazdę.

Wskazany ołtarz jest świadectwem zachowanych wartości artystycznych. Zastosowane, proste w formie zdobnictwo tworzy spójną kompozycję i nadaje całości ołtarza harmonijnego wyrazu. Ołtarz swymi rozwiązanymi prezentuje cechy stylowe charakterystyczne dla eklektyzmu – dodaje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz – Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków.