Kolejowy budynek mieszkalny w wojewódzkiej ewidencji zabytków

Prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, Podlaska Wojewódzka Konserwator Zabytków, zarządzeniem z dn. 04.11.2021 r. włączyła do wojewódzkiej ewidencji zabytków kolejowy budynek mieszkalny przy ul. Szkolnej 2 w Grajewie.

Budynek mieszkalny przy ul. Szkolnej 2 w Grajewie.

Budynek mieszkalny przy ul. Szkolnej 2 w Grajewie należy do cennego zespołu kolejowego z k. XIX wieku. Indywidualne wartości zabytkowe wynikają z przynależności do tego zespołu.

Obiekt usytuowano w południowo-zachodniej części miasta, w rozwidleniu ulic Szkolnej i Piłsudskiego, na działce pomiędzy torami kolejowymi. Nieruchomość wybudowano głównie z żółtej cegły, posadowiono na betonowym fundamencie obłożonym kamieniem. Niektóre elementy jak partie szczytu północno-zachodniego wykonano z cegły czerwonej. Dom mieszkalny cechuje drewniana stolarka okienna i drzwiowa.

Jednokondygnacyjny korpus budynku założono na rzucie wydłużonego prostokąta z gankiem od zachodu. Zachowana została bryła budynku, kompozycja, wystrój elewacji, jego podziały, a w szczególności okna i drewniane ganki.

Budynek mieszkalny przy ul. Szkolnej 2 w Grajewie.

Niektóre z budynków kolejowych znajdujących się na trasie Gregorowce wyróżniały się charakterystycznym dla rosyjskich linii kolejowych wyglądem. Celem tej standaryzacji było obniżenie kosztów oraz ujednolicenie szaty budynków użyteczności publicznej. Wolnostojące, jedno – lub dwukondygnacyjne, murowane z cegły budynki,  z detalem opracowanym w cegle, nawiązywały do architektury klasycznej, charakterystycznej dla rosyjskiego budownictwa II poł. XIX w i pocz. XX wieku. Ochroną konserwatorską obejmowano głównie dworce kolejowe, dlatego stopniowo podejmowane są działania, aby chronić również budynki administracji publicznej, gospodarczej czy mieszkalnej, które są równie ważne w ocenie dziedzictwa kolejowego – informuje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.